Verslag van protestactie tegen dwang in de zorg

Protest in Utrecht op 6 mei
Op zaterdagmiddag 6 mei 2017 hebben we in de binnenstad van Utrecht actie gevoerd tegen dwang in de psychiatrie. De kleurrijke stoet van bijna 100 mensen trok de aandacht met felgekleurde spandoeken en het roepen van protestleuzen zoals: “Verbied dwang in de zorg. Dwang geeft geen welzijn. Zorg is aandacht.” Ook werden er pamfletten uitgedeeld met uitleg waarom dwang niet bij zorg hoort, en uitleg over mensenrechten.

Tegen wetsvoorstel Verplichte GGZ
De actie in Utrecht was een protest tegen dwang in de zorg, en in het bijzonder ook tegen de wetsvoorstellen die dwang faciliteren. “De wetsvoorstellen verruimen de mogelijkheden voor dwang. Maar dwang helpt niet. Het maakt het juist erger. Dus verbied dwang, en regel goede zorg.” stelt de initiatiefneemster van de actie, ervaringsdeskundige Jolijn Santegoeds.

Herdenking
Tijdens de protest-actie werd ook stilgestaan bij het verzetsmonument bij de Dom voor een herdenking van de mensen die geleden hebben onder de psychiatrie, zowel toen als nu. Er werden bloemen gelegd, en Martijn Kole van Enik Recovery College hield een mooie toespraak “Vrijheid is ons grootste goed, en misschien dat in het verlengde van vrijheid onze stem gehoord wordt, en dat niemands stem verloren mag gaan”.

Boodschap aan Eerste Kamer
De kleurrijke stoet vervolgde haar ronde door de binnenstad van Utrecht, en eindigde weer bij de Mariaplaats, waar Eerste Kamerlid Marleen Barth (PvdA) ter plaatse was om de actieboodschap in ontvangst nemen. Initiatiefneemster Jolijn Santegoeds vatte de actieboodschap samen: “Wij weten uit ervaring dat dwang niet bijdraagt aan welzijn. En het VN-mensenrechtenverdrag voor de Rechten van Personen met Beperkingen maakt ook heel duidelijk dat een zorgbehoefte geen reden mag zijn voor vrijheidsbeperking, dus dat niemand zijn rechten hoeft te verliezen op het moment dat diegene zorg nodig heeft. Wij zien dat het wetsvoorstel Verplichte GGZ in strijd is met deze mensenrechten, en we vragen om dit wetsvoorstel te stoppen”

Marleen Barth zei: “Ik ken Jolijn al jaren, en vind het belangrijk dat dit geluid gehoord wordt. Ik ben speciaal gekomen om te luisteren. Een mening heb ik nog niet, maar ik ben de wetsvoorstellen aan het lezen. Er ligt een pak van een halve meter papier op mijn bureau. Er komt nu eerst een deskundigenbijeenkomst, waar Jolijn ook uitgenodigd is, en daarna zal de Eerste Kamer vragen stellen aan het kabinet”.

Geslaagde actie
Het was een geslaagde actie. We zijn opgekomen voor onze rechten, en hebben ons laten zien en horen.

De actie heeft geleid tot meer aandacht voor dit onderwerp.

TV-interview op 5 mei
Op 5 mei 2017, Bevrijdingsdag, was er op NPO2 bij Hallo Nederland (Omroep Max) al een item te zien over dwang in de GGZ, met een interview met ervaringsdeskundige Jolijn Santegoeds over de protest-actie in Utrecht. Ook  zorgspecialist Yolande Voskes bevestigt dat dwang uitgebannen kan worden door goede zorg te realiseren.

Zie: https://www.omroepmax.nl/hallonederland/uitzending/tv/hallo-nederland-vrijdag-5-mei-2017/ (het item begint na ca. 5 minuten)

Er is ook een video-impressie (vlog) van de demonstratie tegen dwang in de zorg van 6 mei gemaakt door Rogier Hop, zie https://www.youtube.com/watch?v=OWznUdWJj84

Foto’s (door Grietje Keller)

meer foto’s (fotograaf Wim Trinks)

 

Programma 6 mei actie tegen dwang

GEEF VRIJHEID DOOR GOEDE ZORG!
Bevrijdingsmanifestatie tegen dwang in de GGZ
Zaterdag 6 mei 2017 –15.00-17.00u, Utrecht

Protestactie voor menswaardige GGZ  & herdenking van GGZ-leed

 

Programma van de actie:

14.00u, start verzamelen bij Mariaplaats in Utrecht   (klik hier voor plaats en route)

Vanaf 14.00 ontvangst en voorbereiding op Mariaplaats:

• Zichtbaar meldpunt voor vrijwilligers en organisatie (en media)

Rond 14.45u

• Briefing en praktische instructies aan vrijwilligers, bepalen wie wat doet
• Om 14.55u klaarmaken voor welkom en start

 

Om 15.00u start van de actie met welkom,

Rond 15.10 in beweging komen, en naar Dom lopen.

Rond ca 15.25 start herdenking bij de Dom.

Rond ca 15.35 of 15.40 weer in beweging en vervolgen route.

Rond ca 16.30-16.40 komen we terug bij de Mariaplaats.

Rond ca 16.45 aanbieden van de actieboodschap aan Eerste Kamerlid Marleen Barth, bij Mariaplaats

Rond 16.55 slotwoord en afsluiting.

17.00u einde van de actie.

 

(wijzigingen voorbehouden)

Plaats en route – actie 6 mei Utrecht

Bevrijdingsmanifestatie tegen dwang in de GGZ
Zaterdag 6 mei 2017 –15.00-17.00u, Utrecht

Protestactie voor menswaardige GGZ  & herdenking van GGZ-leed

 

De details van de actie op 6 mei zijn doorgesproken met de lokale autoriteiten (gemeente en politie in Utrecht), en de route van de protestactie tegen dwang in de GGZ is vastgelegd.

Op zaterdagmiddag 6 mei 2017

Vanaf 14.00: verzamelen bij de Mariaplaats in Utrecht
Vanaf 15.00: Start demonstratie
Om ca. 15.15: herdenking GGZ-leed bij de Dom (verzetsmonument)
Vervolg van route, eindpunt Mariaplaats (zie afbeelding)
Einde/afsluiting om ca 17.00 (Mariaplaats)

(afbeelding van de route, lengte ca. 2,1 km, duur: ongeveer 1 uur)

De Mariaplaats is eenvoudig te vinden vanuit Centraal Station Utrecht:
– Ga vanuit het station richting Hoog Catharijne/Binnenstad
– Neem in winkelcentrum Hoog Catharijne na ca 50 meter direct na de Blokker de gang rechtsaf, naar uitgang P1 en P2
– Ga direct na de roltrap/uitgang linksaf richting stad (Moreelsepark)
– Ga rechtdoor, en je vindt de Mariaplaats aan je rechterzijde.

Doe ook mee!
Kom op zaterdag 6 mei 2017 naar Utrecht.
Laat je stem horen tegen dwang in de zorg!

Aankondiging: Actie tegen dwang – zaterdag 6 mei 2017 in Utrecht

GEEF VRIJHEID DOOR GOEDE ZORG!
Bevrijdingsmanifestatie tegen dwang in de GGZ
Zaterdag 6 mei 2017 –15.00-17.00u, Utrecht

Protestactie voor menswaardige GGZ  & herdenking van GGZ-leed

Op zaterdagmiddag 6 mei organiseren wij in Utrecht een actie tegen dwang in de GGZ. Dit is 1 dag na Bevrijdingsdag, en 10 dagen voor de deskundigenbijeenkomst in de Eerste Kamer over de wetsvoorstellen over dwang in de zorg (WVGGZ, WZD, WFZ).

De actie is een protest tegen dwang in de zorg, en in het bijzonder ook tegen de wetsvoorstellen die dwang faciliteren. Wij pleiten voor goede zorg en voor mensenrechten (CRPD). De huidige wetsvoorstellen maken dwang ruimer en zelfs grenzeloos. Wij willen dat de overheid een transitiebeleid naar dwangvrije zorg installeert.

Regel zorg in plaats van dwang
“Dwang is een akelig overblijfsel uit het verleden van de psychiatrie. Het is een schending van mensenrechten” stelt de initiatiefneemster van de actie, ervaringsdeskundige Jolijn Santegoeds van de actiegroep Tekeer tegen de isoleer! (Stichting Mind Rights). “De wetsvoorstellen verruimen de mogelijkheden voor dwang. Maar dwang helpt niet. Het maakt het juist erger. Dus verbied dwang, en regel goede zorg.”

Demonstratie
De demonstratie zal tussen 15.00 en 17.00u een ronde door de binnenstad van Utrecht maken. Er zal tevens worden stilgestaan ter herdenking van de slachtoffers van schadelijke psychiatrie, van toen en nu. Het begin en eindpunt is de Mariaplaats, nabij Utrecht Centraal Station. Iedereen kan deelnemen aan de actie.

Er is een actie-website opgezet: www.ggzleed.nl met nadere informatie en de mogelijkheid om ervaringen te delen.

Dwang is geen goede zorg.
Er is nog steeds te weinig tijd, aandacht en flexibiliteit in de GGZ. Daardoor krijgt niet iedereen goede zorg, maar worden er primitieve “noodmaatregelen” gebruikt, zoals dwang: overmeesteren, drogeren, opsluiten, vastbinden enz. Vrijheidsbeperking en de ontneming van fundamentele rechten heeft niets te maken met goede zorgverlening, maar is een akelig overblijfsel uit het verleden van de psychiatrie. Dwang is een schending van mensenrechten, o.a. erkend onder het VN-Verdrag voor de Rechten van Personen met Beperkingen.

Goede zorg kan dwang uitbannen.
Een zorgzame benadering van moeilijke situaties is mogelijk, en kan crisis en dwang voorkomen. Maar dit vraagt meer tijd, aandacht, en flexibele mogelijkheden. Er is een inspanning nodig om het zorgaanbod op het gewenste peil te brengen, om de tekorten aan goede zorg op te lossen, en dwang uit te bannen.

Nieuw wetsvoorstel biedt geen verandering!
De huidige 3 wetsvoorstellen over dwang in de zorg: Verplichte GGZ, Zorg en Dwang, en Forensische Zorg, verruimen de mogelijkheden voor dwang, en regelen geen zorg. Dit biedt geen oplossing. Wat nodig is, is goede zorg, en geen dwang.

Herdenking GGZ-leed
Schadelijke praktijken in de GGZ veroorzaken al eeuwenlang veel leed. De term “zorg” is door de eeuwen heen veelvuldig misbruikt als argument voor segregatie. Onder het nazi-programma Aktion T4 in WO2 zijn vele patienten vermoord, omdat zij als “last” en “bedreiging” voor de samenleving werden gezien (alsof zij geen deel uitmaken van de samenleving?).  In plaats van een warme schouder, ontwikkelde de GGZ een harde hand. Dit veroorzaakt veel leed.

In de huidige wetsvoorstellen over dwang (WVGGZ, WZD en WFZ) zien we nog steeds een tendens van segregatie en hardhandig “aanpakken” . Maar hardhandig ‘corrigeren’ van mensen totdat zij ‘goed genoeg ’ worden bevonden om aan de samenleving deel te ‘mogen’ nemen,  is geen rechtschapen doel van de geestelijke gezondheidszorg. Dit is tucht, en geen zorg.
Dwang kan volgens de wetsvoorstellen ingezet worden op voorwaarde dat andere zorg niet beschikbaar is. Dit is een schandalige constructie als men kijkt naar huidige tekortkomingen in het GGZ-aanbod.

Door het GGZ-leed van toen en nu te herdenken, benadrukken we de waarde van elk individu. Elk leven is waardevol, en elke persoon is het waard om moeite en inspanningen te leveren voor inclusie en gelijke rechten.

Onze gedachten gaat uit naar de vele slachtoffers van dwangtoepassing en misstanden in de GGZ. Wij betreuren het vele leed dat de GGZ veroorzaakt, en wij beseffen dat veel leed, inclusief dwang, te voorkomen is door goede, tijdige, passende zorg. Hiervoor is een cultuurverandering nodig.  GGZ-leed kan niet langer als “normaal” beschouwd worden. GGZ-leed is onnodig. Goede zorg is mogelijk, mits de overheid hier prioriteit aan geeft.

Wij benadrukken dat elke persoon de moeite waard is, en recht heeft op de best mogelijke zorg, en dat verder leed voorkomen moet worden. Wij wijzen de overheid op het primaire beginsel: Doe geen schade. Wij roepen de wetgevers op: Verbied dwang, regel goede zorg!

Kom in actie
Het is de hoogste tijd om nu voorgoed af te rekenen met dwang in de zorg. Dit is de taak van onze generatie onder het VN-Verdrag voor de Rechten van Personen met Beperkingen.

Dwangtoepassing is achterhaalde dwaling van de GGZ. Innovatie is nodig. Elke persoon is waardevol, en elke persoon heeft recht op goede zorg. Dwang dient verboden te worden. Zorg moet gaan over welzijn. Laten we samen zorg dragen voor een dwangvrije toekomst, en de mensenrechten uit het VN-Verdrag voor de Rechten van Personen met Beperkingen ook in de Nederlandse GGZ realiseren.

Juist nu het wetsvoorstel in de Eerste Kamer ligt, is het belangrijk om een krachtig signaal af te geven.

Doe ook mee, en kom op zaterdag 6 mei naar Utrecht. Laat je stem horen tegen dwang in de zorg!

Ervaring delen
Het toepassen van dwang in de GGZ, zoals fysieke overmeestering, gedwongen medicatie, gedwongen opname, separatie, fixatie etc. is pijnlijk en traumatisch voor zowel cliënten, naasten, als ook voor vele hulpverleners en omstanders. Wij roepen iedereen op om GGZ-ervaringen en klachten te delen, zodat hiervan geleerd kan worden, en anderen dit leed bespaard kan blijven.  Zowel pijnlijke als goede ervaringen zijn leerzaam om GGZ-leed te voorkomen.

Kijk op de actie-website: www.ggzleed.nl voor nadere informatie of om ervaringen te delen.

*

De actie is een initiatief van Actiegroep Tekeer tegen de isoleer! / Stichting Mind Rights (www.mindrights.nl) , en wordt mede ondersteund door Enik Recovery College en Mad Pride (www.madpride.nl)

Kijk regelmatig op www.ggzleed.nl voor de laatste info over deze actie tegen dwang in de GGZ

En kom op zaterdagmiddag 6 mei naar Utrecht, en laat je stem horen!

Klik op de afbeeldingen hieronder om de flyer voor de actie op 6 mei in Utrecht te bekijken:

 

Het bovenstaande bericht is tevens gepubliceerd op de weblog van Actiegroep Tekeer tegen de isoleer! / Stichting Mind Rights:  https://tekeertegendeisoleer.wordpress.com/2017/04/18/aankondiging-actie-tegen-dwang-zaterdag-6-mei-2017-in-utrecht/